Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oczy... - Wersja do druku +- PhobiaSocialis.pl (https://www.phobiasocialis.pl) +-- Dział: Działy tematyczne (https://www.phobiasocialis.pl/forum-9.html) +--- Dział: Osobowość unikająca (https://www.phobiasocialis.pl/forum-39.html) +--- Wątek: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oczy... (/thread-30565.html) |
Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oczy... - Lonely Boy - 21 Paź 2017 To kilka fragmentów z różnych stron z którymi moim zdaniem warto się zapoznać.Sam trochę z tego wyniosłem,niestety czytając nic mnie nie zaskoczyło... Osobowość unikająca należy do grupy zaburzeń osobowości, których podstawową cechą jest doświadczanie lęku. Można powiedzieć, że jest to lęk przed byciem dostrzeżonym przez innych, a następnie odrzuconym. Osoby z tym rozpoznaniem unikają relacji i sytuacji społeczno-towarzyskich w obawie przed brakiem akceptacji, upokorzeniem i porażką. Jednocześnie czują się samotne, pragną bliskości i miłości. Żywią głębokie przekonanie o swojej niedoskonałości, więc wolą wycofać się w swój własny świat, do którego dostęp mają nieliczne, zaufane osoby. Tworzą sobie skorupę, która chroni przed doświadczeniem odrzucenia, ale także życia i rozwoju poza samotnością. Kryteria diagnostyczne Według DSM-IV, aby rozpoznać unikające zaburzenie osobowości muszą być spełnione co najmniej cztery kryteria spośród siedmiu. Zachowania te muszą być także sztywne i dezadaptacyjne, powodować znaczące zaburzenia w funkcjonowaniu osoby i towarzyszyć im subiektywne poczucie nieszczęścia.
Można powiedzieć, że w jakimś stopniu każdy człowiek przeżywa lęk, wstyd, czasem czuje się nieadekwatnie lub obawia się krytyki i odrzucenia. Są jednostki bardziej rozważne, ostrożne i wrażliwe, które dobrze czują się w znanym otoczeniu, opowiadają o sobie po pewnym czasie, kiedy poczują się bezpiecznie, lubią przewidywalne sytuacje, ale nie są całkowicie zamknięte na nowe sytuacje i ludzi. Pragną akceptacji i przejmują się tym, co się o nich myśli, a gdy poczują się bardziej pewnie i bezpiecznie stają się bardziej dostępne, przyjazne i współpracujące. O kimś takim mówimy, że ma unikający styl osobowości. Jednak w przypadku unikającego zaburzenia osobowości świat jest zorganizowany wokół tych uczuć i obaw. Osoby te są uwikłane w konflikt pomiędzy pragnieniem bliskości a lękiem przed nią. Nie mogąc kontrolować tego, co pomyślą lub poczują inni i nie wiedząc, jak samemu się zachować osoby stają się nadmiernie wyczulone na krytykę, mogą nadinterpretować zachowania innych, doszukując się w nich wyśmiewania i odtrącenia. W obawie przed oceną i oczekiwaniami ograniczają swoje funkcjonowanie w różnych dziedzinach życia. Mogą porzucać pracę, albo trzymać się stanowisk niewymagających, pozbawionych nowych wyzwań. Mają ograniczone kontakty zwykle do kilku lub jednej osoby, które stale muszą je zapewniać o swojej bezwarunkowej akceptacji, życzliwości i sympatii. Nie mają w sobie przekonania, że mogą być lubiane takimi jakie są. Każdy niespójny w ich mniemaniu komunikat na swój temat odbierają jako odtrącenie i powód do wycofania się z relacji. Podobnie dzieje się w związkach bardziej intymnych i romantycznych. Z lęku i obawy przed zawstydzeniem, rozczarowaniem innych nie mogą pokazać kim są, jakie mają potrzeby, co lubią a czego nie, co czują i myślą. Przeżywają siebie jako ciężar. To prowadzi do zahamowania spontaniczności i rozwoju w związkach. Z powodu swoich obaw i niskiego poczucia wartości osoby te nie podejmują ryzyka, a więc nie realizują także w pełni swojego potencjału. Swoje pragnienia samorealizacji kierują do wewnątrz. Natomiast sposobem w jaki sobie radzą z lękiem i izolacją jest ucieczka w fantazjowanie, które pomaga im radzić sobie z lękiem i zastępuje myśli o własnych brakach i niskim poczuciu wartości. W fantazjach mogą także zaspokajać potrzeby, których nie mogą realizować w realnym świecie kontaktów społecznych. Mogą także aktywnie ingerować w nieprzyjemne myśli, odwracając uwagę od przeżywanych obaw. Jak kształtuje się zaburzenie osobowości unikającej? Trudno znaleźć tu jednoznaczną odpowiedź. Powstało wiele koncepcji, które upatrują źródeł zarówno w czynnikach związanych z temperamentem (teorie biologiczne), jak i w relacjach z dzieciństwa (teorie psychospołeczne). Również w doświadczeniach z bardzo wczesnego dzieciństwa, kiedy to zaczyna kształtować się osobowość i wewnętrzne sposoby radzenia sobie z tym, czego się doświadcza (teorie intrapsychiczne). Jednak generalnie przyjmuje się, że zaburzenia osobowości unikającej ujawniają się w dzieciństwie oraz pojawiających się w tym czasie nieśmiałości, lęku przed innymi oraz izolacji. Z czasem zachowania unikowe nasilają się, szczególnie w okresie adolescencji i wczesnej dorosłości. Kiedy dziecko przychodzi na świat nie jest w stanie samodzielnie zaspokajać swoich potrzeb (opieki, bezpieczeństwa, pożywienia itp.), jest całkowicie zależne od innych, najczęściej matki. Dziecko jednak ma swoją energię życiową i „wie”, że aby przeżyć musi dążyć do relacji z rzeczywistymi osobami, od których zależy. Dopiero po urodzeniu zaczyna uczyć się, jak nawiązywać i utrzymywać z nimi relacje. Potrzeby dziecka mogą być zaspokojone albo sfrustrowane. Jeśli uzyskuje zaspokojenie potrzeb to zapisuje sobie w pamięci dobre doświadczenie relacji z dobrym obiektem i zaczyna budować w sobie wiarę i przekonanie, że w zewnętrznym świecie spotka dobre osoby. W sytuacji kiedy potrzeby są stale frustrowane, a więc doświadcza nietolerancji i odrzucenia, dziecko odwróci się od świata zewnętrznego, przeżywając go i swoją zależność jako zagrażające, obawiając się wyśmiania i poniżenia. Rozwijając się dziecko uwewnętrznia także standardy, oczekiwania i cechy osób ważnych, znaczących, np. rodziców, nauczycieli itd. Bardzo często mogą one być sprzeczne ze sobą. Z jednej strony buduje w sobie obraz idealnego „ja”, ma chęć samorealizacji, ale z drugiej odzywa się wewnętrzny głos, który jest krytyczny i wytykający błędy, prowadzący do przekonania o własnej bezwartościowości. Uważa się, że osoby z unikającym zaburzeniem osobowości miały we wczesnym etapie życia więcej doświadczeń dobrych niż złych i udało im się wejść w dobrą, zaspokajającą relację z opiekunami. Dzięki temu nadal silnie odczuwają potrzebę bliskości i miłości, a izolacja społeczna powoduje poczucie osamotnienia. Odczuwanie tych potrzeb odróżnia je od jednostek głębiej zaburzonych np. osobowości schizoidalnej. Jednak w miarę dorastania i rozwoju, próbując się realizować oraz stawać niezależnymi osobami, doświadczały nadmiernej krytyki i wyśmiewania, przy oczekiwaniach, że będą wzbudzać podziw i będą kimś niezwykłym. Można stwierdzić, że tym co napędza unikanie jest przeżywanie wstydu za niespełnienie ideału i brak ufności wobec innych osób. Osobowość unikająca to klasyczna osobowość lękowa i jest podatna także na inne typy zaburzeń, związane głównie z nastrojem i lękiem. U tych osób mogą rozwijać się uogólnione zaburzenia lękowe, fobia społeczna, występować ataki paniki z agorafobią, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, zaburzenia depresyjne i somatyczne. Wiele osób unikających przejawia też cechy innych zaburzeń osobowości. Wyróżniono 4 odmiany osobowości unikającej: 1. Odrzucająca samą siebie – tendencja do unikania łączy się ze skłonnością do rozpamiętywania własnej bezwartościowości, co jest charakterystyczne dla osobowości depresyjnej. Osoby te coraz bardziej zamykają się w sobie, coraz mniej siebie znoszą, rozpamiętując nieudane życie. Mogą popaść w odrętwienie i rozpacz, całkowicie tracąc kontakt z innymi, mogą pojawić się tendencje samobójcze. 2. Wewnętrznie Rozdarta – osoby takie przeżywają silną ambiwalencje pomiędzy zależnością a lękiem przed nią, są bardziej chwiejne emocjonalnie. Wycofanie łączy się cechami osobowości negatywistycznej (bierno-agresywnej). Mogą reagować złością, podważać czyjeś znaczenie, a innym razem być zadowolone, idealizować innych. W sytuacjach, kiedy czują się odrzucone ich spokój ustępuje miejsca wrogości. 3. Fobiczna – z cechami osobowości zależnej. Przeżywają uogólniony lęk, charakterystyczne jest znajdowanie sobie zastępczego obiektu lub sytuacji, na które przenoszony jest lęk z prawdziwego obiektu np. nie boję się nauczyciela, ale jazdy autobusem. 4. Przewrażliwiona – z cechami osobowości paranoicznej, bardzo nieufna, przerażona i przeczulona, wyczulona na zachowania innych, które interpretuje przeciwko sobie. Osobowość lękliwa nazywana jest osobowością lękową lub unikającą. Należy do tak zwanej grupy osobowości lękowych w przypadku, których lęk odgrywa najważniejszą rolę. W przeciwieństwie do osób o osobowości narcystycznej lub histrionicznej, które lubią być w centrum zainteresowania, osobowość lękliwa stara się unikać rozgłosu, zainteresowania i stroni od relacji społecznych. Osobowość lękliwa ma niską samoocenę, poczucie niedostosowania i przekonanie, że nikt nie może jej polubić i darzyć sympatią, a jeśli ktoś ją lubi to, dlatego, że nie ujawnia ona autentycznego swojego „ja”. Osobowość lękliwa bojąc się kompromitacji i ośmieszenia stara się unikać ekspozycji społecznej, rezygnuje ze zmian życiowych, nowych wyzwań, możliwości awansu zawodowego, które mogą w jej odczuciu obnażyć brak kompetencji i nieudolności. Z tego powodu osoby lękliwe nie podejmują ryzyka bliższych relacji interpersonalnych, ich kontakty towarzyskie są bardzo ograniczone. Nie pozwalają sobie na spontaniczność, która może ujawnić ich ułomności. Jednak w przeciwieństwie do osobowości schizoidalnej, bardzo przeżywają poczucie osamotnienia, izolację, mają potrzebę bliskości i akceptacji. Nie mniej w obawie przed odrzuceniem, upokorzeniem i wstydem, izolują się, chroniąc się w ten sposób przed wyobrażeniową konfrontacją i krytyką. Osoba lękliwa, przewrażliwiona i wyczulona na krytykę, w sytuacjach ekspozycji społecznej przekonana, że inni poza jej plecami komentują jej zachowania, wpada w stany paniki i bywa, że ratuje się ucieczką. Kluczem do poczucia bezpieczeństwa, utrzymania pewnej jakości życia i przetrwania dla osobowości unikającej jest bycie niewidoczną dla innych, „jak najmniej rzucać się w oczy”, by nie narażać się na negatywne oceny. Lepiej sobie radzi w sytuacjach, które nie wymagają kontaktu z ludźmi. Można określić, że osoba lękliwa posiada wysoko wykształcone idealne ego, wysokie aspiracje i dużą potrzebę samorealizacji, przy jednocześnie wykształconym automechanizmie silnego karania i nieustannego krytykowania się za jakiekolwiek błędy. Ma uwewnętrznione rodzicielskie standardy wysokich osiągnięć i społecznych sukcesów, połączone z obwinianiem i odrzuceniem za najdrobniejsze uchybienia. Cechy osobowości unikającej (lękliwej) powodują, że potencjał intelektualny i zdolności takiej osoby nie są w pełni urzeczywistniane i w efekcie jest ona narażona na niski poziom samorozwoju. Osobowość unikająca (lękliwa) – Objawy Do charakterystycznych cech osobowości lękliwej/unikającej należy:
Osobowość unikającą z cechami osobowości zależnej można określić, jako uwięzioną pomiędzy pragnieniem kontaktu i potrzebą bliskości, a obawą przed jej utratą i nieufnością wobec innych. Prowadzi to do przeżywania nieustannej frustracji, lęku i złości. Od normy do zaburzeń. Poszczególne style funkcjonowania należące do normy mogą przechodzić w cechy patologiczne, które wówczas przybierają skrajne nasilenie i prowadzą do zaburzeń osobowości, przejawiających się trudnościami w funkcjonowaniu w życiu społecznym, aktywności zawodowej, relacjach rodzinnych, w sferze odpoczynku i relaksu. Istnieje kilka odmian osobowości unikającej mieszczącej się w granicach normy. Należą do nich styl wrażliwy, czujny i niezdecydowany. Osoby takie cechuje skrytość i powściągliwość w kontaktach, niechętnie opowiadają o sobie, są wyczulone na krytykę i ostrożne w kontaktach. Preferują sytuacje, w których wiedzą czego się od nich oczekuje i łatwo im te oczekiwania spełniać. Osoby o typie niezdecydowanym są niepewne siebie, spięte i skrępowane w relacjach z innymi, wrażliwe na obojętność i odrzucenie. Jednak przy pewności akceptacji, otwierają się i chętnie współpracują. Osoba zaburzona wyolbrzymia trudności i zagrożenia związane z nowymi, nie rutynowymi sytuacjami, a osoba o stylu mieszczącym się w granicach normy woli trzymać się utartych szlaków, jednak nie unika nowości. Zazwyczaj osoba zaburzona nie ma przyjaciół, nikomu się nie zwierza i unika kontaktów z innymi, osoba o stylu unikającym ma przyjaciół, z którymi czuje się silnie związana, jest domatorem, lecz jeśli jest taka potrzeba potrafi „wyruszyć w świat”. Osoba o stylu unikającym jest ostrożna i rozważna w kontaktach z innymi, a zaburzona nie chce mieć żadnych kontaktów, jeśli nie będzie miała pewności akceptacji. Osoba o stylu unikającym jest nieśmiała i powściągliwa, jednak szczera w relacjach z innymi, osoba zaburzona prezentuje światu fałszywe „ja”, próbuje przewidzieć oczekiwania innych i stara się dopasować do nich. Zaburzenia osobowości unikającej (lękliwej) – Przyczyny Uważa się, że same czynniki biologiczne – predyspozycja biologiczna nie warunkuje rozwoju osobowości lękliwej. Badania zwracają uwagę na znaczenie roli temperamentu i związanej z nim nieśmiałości i brak poczucia pewności siebie, choć nie wszystkie osoby z tymi cechami są lękliwe. Do czynników psychospołecznych warunkujących zaburzenia osobowości lękliwej należą:
RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oc... - PanZagubiony - 21 Paź 2017 Pytanie tylko czy jest sens tak bardzo się w to zagłębiać? Nie lepiej poczytać o sposobach przeciwdziałania a nie samych przyczynach? RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oczy... - Lonely Boy - 22 Paź 2017 (21 Paź 2017, Sob 9:48)PanZagubiony napisał(a): Pytanie tylko czy jest sens tak bardzo się w to zagłębiać? Nie lepiej poczytać o sposobach przeciwdziałania a nie samych przyczynach? Żeby przeciw działać trzeba najpierw coś wiedzieć - tak sądzę. RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oc... - PanZagubiony - 22 Paź 2017 Wcale temu nie przeczę. Zwracam tylko uwagę, że samo pogłębianie wiedzy na takie może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego, w myśl zasady "im mniej wiesz, tym lepiej śpisz" RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oc... - anonimowy_kuba - 22 Paź 2017 Siema, @PanZagubiony myślę, że tutaj i tak nie ma na tyle wiedzy, żeby aż źle spać - powiedziałbym, że taki opis może dodać otuchy, bo nie znając mechanizmów swojego unikania można o sobie myśleć "jestem jakiś kompletnie nienormalny". Ja miałem doła ostatnio po czytaniu fragmentów "The Essential Guide to Overcoming Avoidant Personality Disorder" Kantora, bo są tam opisane różne dziwne przypadki unikania, w sumie tak jakbyśmy byli jakimiś potworami, którzy niszczą innych ludzi - ale to już temat na inną dyskusję. @Lonely Boy Dlaczego nazwałeś wątek: Lonely Boy napisał(a):Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oczy...? Twoim zdaniem z tego tekstu wynika, że to jest strategia dla nas, dla unikających? Sensem tego zdania: (21 Paź 2017, Sob 0:31)Lonely Boy napisał(a): Kluczem do poczucia bezpieczeństwa, utrzymania pewnej jakości życia i przetrwania dla osobowości unikającej jest bycie niewidoczną dla innych, „jak najmniej rzucać się w oczy”, by nie narażać się na negatywne oceny.jest moim zdaniem to, że nasz mózg _automatycznie_ w ten sposób stara się bronić swojego poczucia wartości, ale nie znaczy to, że to jest właściwe działanie. Skoro istotą naszego zaburzenia jest konflikt: lęk przed brakiem relacji vs. lęk przed relacjami, to rozwiązaniem jest terapia lęku przed relacjami i tego wszystkiego co pod spodem, bo inaczej będziemy w błędnym kole... No, to na tyle wymądrzania, wracam do swojego unikania RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oczy... - Lonely Boy - 22 Paź 2017 (22 Paź 2017, Nie 15:51)anonimowy_kuba napisał(a): Siema,Nie do końca to był mój cel,znalazłem trochę ciekawych informacji w necie i wkleiłem - jeżeli ktoś chce się zapoznać. To taka trochę charakterystyka,schemat działania,opis zachowań - wszystko to może przydać się do analizy samego siebie, swoich problemów. RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oc... - bajka - 22 Paź 2017 mam do Ciebie prośbę- nie pisz na czerwono, różni użytkownicy mają różne skórki, i o ile czerwona czciona dobrze wygląda na Twojej, o tyle już np. na mojej (i nie tylko zapewne), nie da się tego czytać (nic nie widać, a razi w oczy) RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oc... - BlankAvatar - 22 Paź 2017 *najlepiej nie uzywac zadnego koloru RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oc... - dziewczyna z naprzeciwka - 09 Lis 2017 (22 Paź 2017, Nie 15:51)anonimowy_kuba napisał(a): miałem doła ostatnio po czytaniu fragmentów "The Essential Guide to Overcoming Avoidant Personality Disorder" Kantora, bo są tam opisane różne dziwne przypadki unikania Pamiętam, że podejście Kantora do jego znajomych i własnej rodziny kazało mi twierdzić, że ten gościu ma nie po kolei w głowie. Natomiast opisane przez niego sposoby unikania dostarczyły mi sporo inspiracji, na wiele bym nie wpadła, a okazują się bardzo przydatne w życiu, więc ostatecznie czas przeznaczony na tę lekturę nie został zmarnowany RE: Osobowość unikająca - Aby przetrwać, należy jak najmniej znaczyć i rzucać się w oc... - Inika - 05 Maj 2019 "The Essential Guide to Overcoming Avoidant Personality Disorder" Kantora czy ta książka została przetłumaczona na polski? Proszę o odpowiedz kogokolwiek jeśli ma na ten temat informacje. Szukałam w internecie, ale nie znalazłam więc domyślam się, że nie została przetłumaczona. Jednak mam taką cichą nadzieję, że jednak jest polskie tłumaczenie. |